Ik heb niet genoeg tijd om te schrijven. Het is dé verzuchting die ik het meest hoor van collega-schrijvers. En van mezelf! Je wil niet weten hoe vaak ik dit de afgelopen jaren heb gezegd, gedacht en gevoeld. Het is waar. En toch is het complete bullshit. Want uiteindelijk is er maar één iemand die jou de tijd kan ‘geven’ om te schrijven, en dat is dezelfde persoon die die tijd kan ‘nemen’. Uhu, jij!
De belangrijkste skill voor schrijvers? Buiten bereid zijn om veel te schrijven en een beetje schrijftalent – in die volgorde – is dat: nee leren zeggen. Je grenzen aangeven. Je schrijftijd afbakenen, daar duidelijk over communiceren met je omgeving en er niet van afwijken, tenzij in een noodgeval.
En dan bedoel ik een noodgeval van het type ‘we moeten het bloeden nu onmiddellijk stoppen want ik voel mijn benen al slap worden’, geen noodgeval à la ‘maar het is zo’n mooi weer en het is een tuinfeestje en die ene persoon die ik al zolang niet meer zag en die zo’n lekkere cocktails maakt zal er ook zijn’.
Ik zeg niet dat je zo ver moet gaan als Wednesday Addams in de door mijn favoriete regisseur (Tim Burton!) geregisseerde Netflixreeks Wednesday, die letterlijk een moord zou begaan als iemand aan haar schrijftijd wil raken. Maar elke dag een uur in je agenda blokkeren om aan je roman te schrijven is wél een opperbest idee. En vervolgens nee zeggen tegen alles en iedereen die je van die schrijftijd wil afhouden.
Dit lijkt allemaal evident, maar wees eens eerlijk… Vind jij het eenvoudig om je grenzen aan te geven en om vaak nee te zeggen tegen heel wat mensen? Meer nog: om ja te zeggen tegen jezelf en je dat uur per dag of die dag per week te gunnen om te werken aan dat boek dat je al tien jaar wil schrijven?
Waarom zei ik niet vaker nee?
Grenzen stellen. Nee zeggen. Het zijn dingen waar ik het best moeilijk mee heb, als mens en als ondernemer. Ik wil namelijk dat mensen me tof vinden, dat ik hen niet kwets en ik ben bang om in een kartonnen doos onder een brug te belanden als ik betaalde opdrachten weiger die me niet liggen of waar ik de tijd niet voor kan maken zonder mijn schrijftijd en mijn mentale en fysieke gezondheid op te offeren.
Dat brengt me vaak in de problemen. De afgelopen maanden ging ik zo vaak over mijn grenzen, deed alles om die ene opdracht er toch maar bij te kunnen doen, en voelde me soms volledig uitgeblust. Ik ben al meer dan een halfjaar oververmoeid. Ik ben altijd doodop, ook op de weinige dagen dat ik niet of minder werk.
Dat mijn oude vriendin burn-out om de hoek stond te loeren, had ik pas echt door toen ik een mailtje kreeg met de melding dat ik een poëziewedstrijd had gewonnen. Leuk nieuws, zou je denken, maar ik voelde… Niets. Normaal gezien doe ik een dansje – letterlijk – als ik zo’n mailtje krijg. Nu voelde ik niets, buiten dan frustratie omdat ik een hele zondag kwijt zou zijn om naar de andere kant van Vlaanderen te rijden voor de prijsuitreiking. Weet je wel hoeveel werk ik kan verzetten op een zondag?!
Druk. Het is mijn standaardantwoord op die ene vraag die iedereen stelt, al is het maar om iets te zeggen. En het antwoord van mijn gesprekspartner is dan meestal dat dat goed is als zelfstandige, of een luxeprobleem.
Dat is het niet. En het kan anders.
Zo leerde ik mijn grenzen aangeven – op 5 dagen tijd
Net toen de nood het hoogst was, stootte ik op de gratis challenge ‘In 5 dagen je grenzen stellen’ van Kim Degraeve, waarmee ik meteen van start kon gaan.
Inderdaad, gratis. Maar omdat ik Kim al een tijdje volg – ik luister vaak naar haar podcast tijdens het sporten en ik volgde haar kickass workshop ‘Schijt aan de ratrace’ – vertrouwde ik erop dat het de moeite zou lonen. Want Kim praat over diverse onderwerpen, maar het onderliggend doel is altijd hetzelfde: zorgen dat jij je droomleven leidt. En dat begint met nee zeggen tegen alles wat je niet wil en wat je niet verder brengt.
Vijf dagen lang kreeg ik elke dag een mailtje met een korte video (10 minuten) met uitleg en een oefening. Een eenvoudige, maar toch uitdagende oefening die me hielp om tot de vaststelling te komen dat ik zowat honderd keer per dag over mijn grenzen ga.
Al tijdens dag één van de challenge voerde ik een paar wijzigingen door. Ik stopte met een grote opdracht die me zo’n vijfduizend euro per jaar oplevert maar die echt niet meer bij me past. Ik wilde hier al lang mee stoppen, maar de beslissing viel me zwaar. Tot ik de knoop doorhakte en een grote last van mijn schouders voelde glijden. Waarom had ik dit zo lang uitgesteld?!
De afgelopen weken zei ik opvallend vaak nee, en ik herkende heel wat situaties waarin ik dat eigenlijk had moeten doen. Het is een work in progress, maar dankzij Kim ben ik me veel meer bewust van mijn grenzen en durf ik ze ook te communiceren. En als ik echt een duidelijke ‘nee’ voel, geef ik dat meteen aan. Ik voel de effecten nu al, en ik word er steeds beter in.
Het is ook dankzij ‘In 5 dagen je grenzen stellen’ dat ik sinds enkele weken elke vrijdag vrij hou om creatief te schrijven.
Ik pakte gewoon mijn werkschema en blokkeerde elke vrijdag om aan mijn volgende boek te werken. Het staat zelfs in mijn e-mailhandtekening, die al mijn opdrachtgevers te zien krijgen: Voortaan ben ik op vrijdag aan het werk voor mijn Brandende Passie (proza/poëzie) en dus niet bereikbaar voor opdrachtgevers. Op andere dagen geef ik zo mogelijk nog meer van mezelf om jou te helpen je missie te bereiken.
Dat is mijn grens en die geef ik duidelijk aan. Op een manier die in mijn ogen geen ruimte laat voor discussie.
En jij, waar ligt jouw grens? Blijf jij de schuld bij de ander leggen, en je wentelen in zelfbeklag omdat je niet aan schrijven toe komt? Of ga je het aanpakken?
Mooi en eerlijk geschreven.